Een boom voor Zwarte Kaat

Deze boom is gekozen tot de boom van het jaar 2019.

Op een graf wordt soms een boom geplant, als symbool, als herdenking. Het verhaal gaat dat iemand hier lang geleden een boompje heeft geplant. Omdat hier iemand die niet welkom was op een begraafplaats is begraven. Het verhaal over Zwarte Kaat gaat zo.

Het is 1596. Zwarte Kaat is met haar bende op rooftocht. Deze keer ontvoeren ze een pasgeboren baby uit de Hoeve Ten Vorsel. Zwarte Kaat wilde het kind meenemen want ze dacht dat een kind geboren in  de Driekoningennacht een wonderkind zou zijn. Dat moest wel geluk brengen. Zwarte Kaat voedt het kind ver van deze streek op. Na achttien jaar keert de bende terug naar dit gebied. Met Zwarte Kaat loopt het dan niet goed af: ze wordt onthoofd en begraven op de hei.

En hier zou Zwarte Kaat dus begraven zijn. Met deze grillige vorm is het wel een opvallende boom. Meestal groeien de takken van een beuk wat regelmatiger. Ik snap dat deze grillige vorm verhalen kan oproepen.

De boomkijker kijkt

Welk oud verhaal, waar een boom in voorkomt, ken jij?

Boom met afgezaagde tak

Een boom wil een wond zo snel mogelijk sluiten. En daar heeft hij twee manieren voor. De eerste is het afsluiten van de houtvaten. Daardoor kunnen water en schimmels niet in de boom komen. Dit kun je niet zien met het blote oog. De tweede is het maken van nieuw hout dat over de wond heen groeit. En; dat kan goed gaan en ook fout gaan.

Dat nieuwe hout heet wondhout. Dat wondhout groeit over de wond heen en dat levert prachtige beelden op. En er is een hele mooie naam voor: wondweefselwal.

Als je een tak van een boom af wil zagen, zaag dan niet in de takkraag. De takkraag is het meer verdikte stuk tussen de stam en de tak. In de takkraag zit de meeste groeikracht om de wond af te dekken met nieuw hout.

Als het lang duurt voordat de wond dicht is, dan droogt het hout uit. Kijk maar naar de scheuren, dat komt door uitdrogen. Door die scheurden is het mogelijk dat water en schimmels in de boom komen. En dat is niet goed. Het gaat rotten en uiteindelijk kunnen er zelfs paddenstoelen gaan groeien.

De boomkijker kijkt

Zoek eens een boom waar een tak vanaf is gezaagd. Hoever is de boom met het sluiten van de wond?

Cipres: boom en/of haag

Coniferenhagen in Nederland zijn vaak aangeplant met Thuja, Taxus of met deze boom: de cipres. En deze boom is dus niet gesnoeid. Hoe ziet deze boom er eigenlijk uit?

In 1890 heeft een Boskoopse kweker, meneer Grootendorst, deze cultivar gevonden. Daarom heeft deze boom de naam Chamaecyparis lawsoniana ‘Triomf van Boskoop’.

Als deze boom gesnoeid is dan kun je de oorspronkelijke vorm niet zien. Bij deze 120 jaar oude boom zie je die wel: voor mij is het een driehoekige vorm. Wat mij ook opvalt is dat de uiteinden van de takken iets naar beneden hangen. En; deze boom heeft meerdere stammen.

Een cipres is een conifeer. Wat ik zie zijn heldergroene driehoekige schubben aan afgeplatte twijgen.

De boomkijker kijkt

Heb jij een conifeer in jouw tuin staan? En is dat dan een vrij uitgegroeide boom of een geknipte haag?

Verhalen over een boom: Ginkgo

Er zijn zoveel verhalen te vertellen over de Ginkgo. Als het gaat om zijn verleden, over welke soort een Ginkgo is en over hoe sterk deze boom is.

Dit is een fossiel blad van de Ginkgo. Daar zijn er veel van gevonden, sommige zijn ouder dan de dinosauriërs! In het westen kenden we alleen de fossielen en dachten we dat de boom was uitgestorven. Totdat ergens rond 1692 de wetenschapper Kaempfer een levende boom ‘ontdekte’ in Japan.

Als je dan zo’n nieuwe boom vindt, dan ga je natuurlijk uitzoeken wat voor soort het is. Bij een Ginkgo is dat niet zo eenvoudig. Want een Ginkgo is een levend fossiel: de enige overlevende vertegenwoordiger van een verder uitgestorven groep. Een kenmerk van de Ginkgo is bijvoorbeeld dat hij sperma met trilharen heeft. Daaruit zou je kunnen concluderen dat de Ginkgo verwant is aan varens en palmen. En dan is er ook nog het bijzondere blad. Eigenlijk is het geen blad maar zijn het aan elkaar gegroeide naalden. Vanaf de bladsteel lopen de nerven parallel en ze komen nooit samen. Hieruit zou je kunnen opmaken dat de Ginkgo verwant is aan naaldbomen.

Wat ik bijzonder vind is dat het zo’n sterke boom is. Een Ginkgo kan goed tegen: droogte, strooizout, luchtvervuiling, vorst en radioactieve straling. En hij is goed bestand tegen bekende boomziekten. Als laatste; een Ginkgo kan heel oud worden. En geschikte boom om in een stad aan te planten dus.

De boomkijker kijkt

Het is ook een mooie boom. Zeker in de herfst. Kijk, zo botergeel gaat hij worden. Deze herfst kun je op zoek gaan naar deze kleur!

Zomerstorm boom

‘S zomers staat een boom volop in het blad. Als het in de zomer stormt dan vangen bomen veel wind. En soms waaien bomen dan om. Dat is gebeurd met deze boom; een populier.

De wortels knappen af bij de grond. De stam van de boom breekt als een luciferhoutje. Daar waar het hout gebroken is kun je de houtvezels zien. Bomen nemen soms een andere boom mee in hun val: als dominostenen.

De boomkijker kijkt

Wanneer is er een boom in jouw buurt geveld door een storm?