lijsten

lijsten

Dit boom verhaal gaat over lijsten. Lijsten? Bij een boom? Ik ga het je laten zien. Vandaag gaan we kijken bij een haagbeuk en die staat bij kasteel Horn.

Is dit nou 1 stam of zijn dit nou samengegroeide stammen? Het is in ieder geval een dikke boom en ik ga meten. Deze boom is 7 meter dik!

Een haagbeuk heet niet voor niets haagbeuk. Want hij kan goed tegen snoeien. Deze boom is ook gesnoeid en dat kun je op verschillende plekken goed zien. Het is mij onduidelijk waarom. Is dit ooit een knotboom geweest? Of een haag? Of is deze boom zo gesnoeid omdat hij zo scheef zakt.

En die lijsten dat zijn deze vormen. Groeven, plooien, spirebundels. En die zijn heel diep. Een haagbeuk krijgt dit als hij ouder wordt. Een jongere boom heeft deze lijsten nog niet.

Jonge haagbeuken hebben een gladde stam. Als deze boom ouder wordt dan krijgt hij van dit soort lijsten. En wat we hier zien is dus een stam, een oude stam. En niet een groep stammen die in elkaar zijn gegroeid.

De boomkijker kijkt

Bij het woord lijst dacht ik helemaal niet aan zo’n soort vorm. Hoe zou jij het noemen?

deze bomen zijn geknot

deze bomen zijn geknot

Die boom links is niet geknot en die bomen rechts zijn geknot. Ze hebben een hele andere vorm. Voor mij vallen die bomen extra op.

Bomen geven soms een bijzondere plek aan in het landschap. Als teken, als kenmerk van: hier is iets aan de hand. En of dat bij deze bomen zo is dat weet ik niet. Wat ik wel weet is dat aan de ene kant van de sloot de oude gemeente Horn lag en aan de andere kant van de sloot de oude gemeente Haelen.

Hij heeft best wel een dikke stam, deze eik. Ik ga hem opmeten: de stamomtrek is 2,90 meter. Als zo’n wintereik geknot wordt, dus de takken eraf worden gezaagd, dan heeft hij het jaar daarop minder knoppen. En daardoor minder bladeren en daarmee minder diktegroei. Want een boom heeft bladeren nodig om te kunnen groeien. Het is van knoteiken bekend dat ze na het knotten een of twee jaar interen op hun reserve. De stam van een geknotte boom is dus minder dik dan van een boom met een gelijke leeftijd die niet geknot is.

De meeste knotbomen die ik ken zijn veel lager geknot. Deze is heel hoog geknot. Ik denk de eerste knot op een meter of vier en de tweede op vijf of zes meter. Dit zijn grensbomen dus die wil je van verre zien. En ik denk dat dat de reden is waarom ze zo hoog geknot zijn. Deze bomen geven een oude historische grens aan en dat moest je wel kunnen zien.

De boomkijker kijkt.

Op allerlei manieren kun je een speciale plek duidelijk maken, laten zien. En hier is dat gebeurd met knotbomen. Ken jij een knotboom die een speciale plek aangeeft?

Lindebomen bij een kapel (1:10)

Lindebomen bij een kapel

In Ohé en Laak staat de St Annakapel. En voor die kapel staan lindebomen. Waarom is er gekozen voor een lindeboom bij een kapel? Dat weet niemand zeker maar er zijn wel een paar mogelijkheden.

Is het omdat de lindeboom gewijd was aan Freya, de Germaanse godin van de vruchtbaarheid? Of is deze boom gekozen als symbool van het eeuwige leven? Een lindeboom is immers een boom die zichzelf kan verjongen. Dat kun je goed zien als een linde is gesnoeid of een wond heeft. Of is de reden om deze boom aan te planten omdat het blad de vorm van een hart heeft? En een hart staat immers voor de liefde.

De bomen die bij deze kapel stonden waren ongeveer 165 jaar oud. Waarom ze zijn gekapt , dat weet ik niet. Nu staan er jongere lindebomen. In mijn ogen is het mooi dat er is gekozen voor de traditie om lindebomen te planten bij een kapel.

De boomkijker kijkt

Ken jij een kapel waarbij lindebomen staan?

Een etagelinde (1:00)

Een etagelinde

Een etagelinde is een linde die op een traditionele manier is gesnoeid.

Op deze plek in Groeningen (gemeente Vierlingsbeek) stond een 200 jaar oude etagelinde. De wortels van deze boom waren zo slecht dat hij niet mocht blijven staan. In 2006 is er een nieuwe linde geplant. En ook deze boom wordt op de traditionele manier gesnoeid.

Een etagelinde wordt in drie ‘etages’ , lagen, gesnoeid. Takken die op de goede hoogte staan worden gestimuleerd om horizontaal te groeien. Dit gebeurd met spanbanden en ijzeren palen. De takken die niet op de goede hoogte staan worden afgezaagd. Deze traditionele snoeivorm heeft een betekenis. De onderste laag met takken staat voor het volk. De middelste laag met takken staat voor het wereldlijke, of ook wel voor de adel. De hoogste laag met takken staat voor het geestelijke en ook wel voor god.

De boomkijker kijkt

Heb jij ooit een etagelinde gezien?

Bomenroute: oude en dikke bomen in Aerwinkel (1.45)

Bomenroute: oude en dikke bomen in Aerwinkel

In Aerwinkel zijn veel grote en dikke bomen te zien. Omdat het zomer is en dus vakantietijd heb ik een bomenroute uitgezet tussen wandelknooppunt 38 en 35.

Het begin en het einde van deze wandeling loopt door een laan met prachtige zomereiken. Het midden van de wandeling loopt door het park rondom het huis Aerwinkel.

Het verschil tussen een eik en een beuk kun je goed zien aan bijvoorbeeld de schors. Een beuk heeft een gladde schors en een eik heeft een ruwe schors.

Rond het kasteel ligt een park. Daarin staat onder andere een volwassen acacia. Dit is een van de grootste acacia’s die ik gezien heb.

De boom die op mij het meeste indruk heeft gemaakt is de grootbladige esdoorn. Deze esdoorn heeft bladeren die groter zijn dan mijn hand. Dit is een boom met zes stammen. Twee van die stammen zijn aan elkaar gegroeid: dat heet een natuurlijke ent. Even verder op staat een beuk. Deze beuk is geënt op een onderstam. Het verschil tussen de onderstam en de ent is goed te zien.

De boomkijker kijkt

Waar bij jou in de buurt staat een grote, dikke boom?

Een hoogstam perenboom (1:30).

Een hoogstam perenboom.

Deze boom is een hoogstam fruitboom. De peren hangen zo hoog dat je een ladder nodig hebt om ze te plukken. Al 130 jaar staat deze boom hier. Aan de schors is de leeftijd te zien. Want bij oudere bomen breekt de schors in vierkanten. Deze boom is net uitgebloeid, je ziet het begin van de peren al zitten.  Je kunt deze boom zien in het Kasteelpark Horst te Horst.

De boomkijker kijkt.

Ken jij iemand die een hoogstam fruitboom in zijn tuin heeft staan?

De liefdesboom (1:20).

De liefdesboom

Deze boom is getekend door de liefde. In de stam van deze beuk hebben mensen geschreven en getekend: ook een hartje. In de loop van de tijd zijn de wortels van deze boom steeds meer bloot komen te liggen. Daarvoor zit de onderkant van de boom vol met gaten. Onder beuken vind je soms zaailingen, hier staan er erg veel.

Wil je deze boom zien? Hij staat in Kasteelpark Ter Horst in Horst.

De boomkijker kijkt

Ken jij bomen waarin getekend is?

Boom voor Brigida (0:53)

Boom voor Brigida

In Noorbeek wordt ieder jaar een boom voor Brigida neergezet. Brigida is de beschermvrouwe van het vee. De boom die voor haar neer wordt gezet is een den. Ieder jaar gaan mannen een boom uit het bos helen. Belangrijk is dat de top heel blijft. Boom en mannen gaan via cafe’s naar de ze plek. En daar blijft de boom een heel jaar staan.

De boomkijker kijkt

Waar in jouw buurt staat een meiboom? En hoe lang blijft die meiboom staan?

 

 

De mammoetboom (1:40)

De mammoetboom

De mammoetboom komt uit Californië.  Ongeveer 170 jaar geleden werd hij daar ‘ontdekt’. Omdat het een bijzondere boom was werd hij aangeplant in parken in Europa. Dit is een van de oudere mammoetbomen in Nederland. Je kunt deze boom herkennen aan de zachte schors. De zachte schors is een van de redenen dat deze boom niet kan verbranden. Ook kun je deze boom herkennen aan de toppen van de takken; die staan iets omhoog.

De boomkijker kijkt

Deze gigant is ongeveer 25 meter hoog en hij staat hier al ongeveer 170 jaar.

De maretak groeit in een boom (1:30)

De maretak

De maretak groeit in een boom. In dit geval in een populier.  De maretak is vooral in Zuid-Limburg te vinden. Vooral in de winter , want de maretak is wintergroen.

De boomkijker kijkt

Als boomkijker geniet ik van de vreemde bollen in de bomen.